Örmerki - Hvað, hvernig og hvers vegna ?

Nú á dögunum kom út ný reglugerð um velferð gæludýra á Íslandi. Í henni kennir margra grasa og ýmsar breytingar sem er þar að finna frá fyrri reglugerð. Ein af breytingunum snýr að merkingum gæludýra sem nú er orðin krafa á alla gæludýraeigendur landsins. 

---

11. gr.
Merking og skráning.
Umráðamanni hunda, katta og kanína er skylt að auðkenna öll dýr innan 12 vikna aldurs með einstaklingsörmerki skv. alþjóðlegum ISO-staðli. Samtímis skal örmerkjanúmerið skráð í miðlægan gagnagrunn sem er samþykktur eða rekinn af Matvælastofnun. Umráðamanni ber að tryggja að upplýsingarnar séu réttar á hverjum tíma. Umráðamaður ber allan kostnað af merkingu og skrán­ingu dýra sinna.
Hundar og kettir sem fara út skulu frá fjögurra mánaða aldri bera hálsól með merki þar sem fram koma eigendaupplýsingar svo sem nafn og símanúmer umráðamanns.

​En hvernig merkjum við gæludýrin okkar ?

​Örmerki - Hvað er það ?

Örmerkið er lítil tölvuflaga, á stærð við lítið hrísgrjón, sem stungið er undir húð á hálsi eða milli herðablaða. Örmerkið ber í sér 15 talna kóða sem hægt er að lesa með sérhæfðum örmerkjalesara, og er hverju örmerki úthlutað einum kóða sem finnst ekki í neinu öðru örmerki. Örmerkið virkar því eins og fingrafar eða kennitala, engin tvö örmerki eru eins og engin tvö dýr bera sama talnakóðan. Örmerki á Íslandi eiga öll að vera skv. stöðlum Alþjóða staðalráðsins (ISO 11784 eða 11785).

Örmerking - Hvernig ?

Örmerking á gæludýrum er framkvæmd af dýralækni. Örmerkið kemur í tilbúnum sprautum þar sem flagan liggur inni í nálinni. Nálin er aðeins í stærri kantinum en sjaldan sem heyrist múkk í dýrinu þegar merkið er sett í. Merkið er venjulega sett í hálsinn vinstra megin en einnig er þekkt að það sé sett á milli herðablaða eða hægra megin í háls. 

Örmerking - Hvers vegna ?

Örmerking er öryggisatriði. Það að dýr sé örmerkt og örmerkið skráð í gagnagrunn er mjög mikilvægt í þeim tilfellum þar sem dýr týnast eða stinga af og lenda í slysi. Það gerist mjög reglulega á dýralæknastofum landsins að komið sé með óskila dýr til að lesa örmerkið, eða komið sé með slösuð eða látin dýr sem hafa lent í slysi. Rétt skráð örmerki hefur í flestum tilfellum komið týndum eða slösuðum dýrum til sinna eigenda.

Hvaða dýr er skylda að örmerkja ?

Samkvæmt nýju samþykktinni er í dag skylda að örmerkja alla hunda, ketti og kanínur. Áður hefur það verið skylda að örmerkja og skrá alla hesta á landinu. Reglugerðin segir að þetta skuli vera gert innan 12 vikna aldurs en gefur 6 mánaða aðlögunarfrest fyrir eigendur til að örmerkja þau gæludýr sem enn eru óörmerkt.

Það er á ábyrgð hvers eiganda að sjá til þess að öll dýr séu skráð rétt í þar til gerða gagnagrunna, en fyrir hunda og ketti á íslandi er notast við gagnagrunninn dýraauðkenni (www.dyraaudkenni.is) þar sem grunn upplýsingar um öll skráð dýr eru geymd ásamt upplýsingum um eiganda með heimilisfangi og símanúmeri.